Trong bối cảnh ngành xây dựng ngày càng chịu nhiều áp lực chi phí, việc thuế tài nguyên đối với đất làm gạch nung được áp mức 15% đang tạo ra một cú hích không nhỏ đến giá thành sản xuất gạch đỏ truyền thống. Điều này mở ra cơ hội lớn cho gạch bê tông nhẹ V-Lite – một giải pháp không nung, không khai thác tài nguyên thiên nhiên, ngày càng chứng tỏ được sức cạnh tranh vượt trội.
Việc thuế tài nguyên ở Việt Nam được quy định rõ ràng nhằm quản lý và khai thác hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên, trong đó có đất làm nguyên liệu sản xuất gạch nung truyền thống. Thuế tài nguyên là khoản thu ngân sách nhà nước đối với hoạt động khai thác tài nguyên do các tổ chức, cá nhân thực hiện, với giá tính thuế dựa trên giá bán sản phẩm tài nguyên chưa bao gồm thuế GTGT và không thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định
Áp lực thuế khiến gạch đỏ đội giá
Theo Nghị quyết 1084/2015/UBTVQH13, biểu thuế suất thuế tài nguyên được ban hành với mức thuế suất cụ thể cho từng loại tài nguyên. Đặc biệt, đất làm gạch chịu mức thuế tài nguyên lên tới 15%, cao hơn nhiều so với các loại đất khác như đất khai thác để san lấp, xây dựng công trình chỉ 7%
Việc áp dụng mức thuế tài nguyên 15% đối với đất làm gạch có tác động trực tiếp đến chi phí sản xuất gạch nung truyền thống. Do đất làm gạch là nguyên liệu chính, mức thuế này làm tăng chi phí đầu vào của các doanh nghiệp sản xuất gạch. Khi chi phí nguyên liệu tăng, giá thành sản phẩm gạch nung cũng sẽ tăng theo, dẫn đến giá bán gạch nung truyền thống tăng lên.
Ví dụ tại tỉnh Bắc Giang, nhiều nhà máy gạch nung truyền thống đang gặp khó khăn trong việc khai thác nguyên liệu đất sét do phải chịu thuế tài nguyên và các chi phí liên quan như phí bảo vệ môi trường, tiền cấp quyền khai thác mỏ. Một số doanh nghiệp chưa có giấy phép khai thác mỏ phải mua đất nguyên liệu từ các nguồn không rõ ràng hoặc khai thác trái phép để giảm chi phí, nhưng vẫn phải chịu thuế tài nguyên 15% trên đất làm gạch. Điều này làm tăng giá thành sản phẩm và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của gạch nung truyền thống trên thị trường4.
Cụ thể, Công ty TNHH Gạch Thanh Nhàn sản xuất khoảng 15 triệu viên gạch mỗi năm, sử dụng hơn 7.500 m3 đất nguyên liệu. Với mức thuế tài nguyên 15% trên đất làm gạch, chi phí nguyên liệu tăng lên đáng kể, buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh giá bán gạch để bù đắp chi phí thuế tài nguyên. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với nhiều cơ sở sản xuất gạch nung khác tại Bắc Giang.
Trong khi đó, giá đất nguyên liệu ngày càng tăng, cộng với chi phí vận chuyển, lò nung, nhân công… khiến giá thành gạch đỏ ngày càng bị “đội” lên đáng kể. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các nhà thầu quy mô nhỏ và các công trình dân dụng có yêu cầu tiết kiệm chi phí.
Gạch V-Lite – Không bị ảnh hưởng bởi thuế tài nguyên
Gạch V-Lite là loại gạch bê tông bọt nhẹ không nung, được sản xuất từ xi măng, cát mịn, nước và chất tạo bọt. Quy trình sản xuất không khai thác đất sét – không thuộc đối tượng chịu thuế tài nguyên – do đó hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi các thay đổi chính sách thuế tài nguyên.
Ngoài ra, V-Lite còn mang đến những lợi ích rõ rệt:
- Nhẹ hơn gạch đỏ 50%, giúp giảm tải trọng cho móng và kết cấu
- Cách âm, cách nhiệt vượt trội, giảm chi phí điện và điều hòa
- Thi công nhanh nhờ thiết kế tự khóa, tiết kiệm chi phí nhân công và thời gian
- Không cần trát, chỉ cần bả mỏng là có thể hoàn thiện
Bài toán kinh tế rõ ràng cho chủ đầu tư
Trong thời điểm mà giá gạch đỏ có nguy cơ tiếp tục tăng do các chính sách kiểm soát khai thác tài nguyên và thuế suất ngày càng siết chặt, lựa chọn vật liệu thay thế như gạch V-Lite là một bước đi hợp lý. Không chỉ tiết kiệm chi phí xây dựng tổng thể, V-Lite còn phù hợp với xu hướng xây dựng hiện đại: nhanh – nhẹ – hiệu quả.
Kết luận
Với việc thuế tài nguyên lên tới 15% đối với đất làm gạch, gạch đỏ truyền thống đang dần mất đi lợi thế về chi phí. Trong khi đó, gạch V-Lite nổi lên như một lựa chọn kinh tế thông minh, vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, vừa giảm chi phí tổng thể cho công trình. Đây là thời điểm thích hợp để các chủ đầu tư và nhà thầu chuyển dịch sang giải pháp gạch nhẹ thông minh hơn – thân thiện hơn – và hiệu quả hơn.